# 9 - Zaak 57: De Afhaal Rembrandt
Shownotes: Zaak 57: De Afhaal Rembrandt
Of het nu groot of klein is, anoniem of niet, eenmalig of maandelijks, elke bijdrage helpt ons om dit fascinerende verhaal voort te zetten en meer verborgen verhalen aan het licht te brengen:
https://fooienpod.com/kunstmaffia
Zeer veel dank mochten jullie iets voor onze podcast over hebben!
Vergeet niet je gratis te abonneren op de podcast, zodat je geen enkele aflevering mist!
Bekijk ook graag:
https://instagram.com/Kunstmaffia
Alright, folks, buckle up because we’re diving into some seriously wild art heist tales! First off, did you know that one painting can get stolen not just once, but four times? Yup, we’re talking about the infamous "Takeaway Rembrandt" that’s been on more adventures than your average globetrotter! Picture this: a sneaky thief sawed a hole in a museum door and made off with priceless masterpieces during a New Year’s Eve party, and that’s just the tip of the iceberg. We’ll be riffing on how this little piece of art history has been whisked away not once, not twice, but three times before finally settling down on the wall where it’s been safe and sound since ’86, earning its quirky nickname in the process. So grab your favorite snack and settle in as we spill the beans on art theft, clever crooks, and all the shenanigans that come with it in this episode of Kunstmaffia!
Buckle up, folks, because we’re diving headfirst into a world where art meets crime in the most outrageous ways! This episode is all about the *Takeaway Rembrandt*, a painting that’s practically a celebrity in the art theft scene. We start our journey in 1966 with a heist that’s more like a scene from a movie. A thief, armed with nothing but a plan and a saw, gains entry to the Dulwich Picture Gallery during the festivities of New Year’s Eve. It’s a heist done with finesse; we’re talking Rubens, Rembrandt, and more—a jackpot of Dutch Golden Age brilliance! But hang on, the plot thickens. As we journey through the timeline of thefts, including a young man who thought borrowing the painting for a quick doodle was a good idea, we can’t help but chuckle at the absurdity of it all. Picture the art world’s reaction as this portrait earns the title of most stolen artwork ever! With each twist and turn, we’re left pondering—how can one painting be so beloved and so elusive? The humor, the drama, the sheer audacity—it’s all here, making this episode a delightful romp through art history that blends laughs with a touch of crime intrigue!
Takeaways:
- Art heists have been happening for centuries, and some masterpieces have been stolen multiple times, which is just wild!
- One famous painting, the Vermeer in Ireland, was stolen twice by different thieves, once in '74 and again in '86!
- The infamous 'Laughing Boys' by Frans Hals has been stolen three times, and it's still missing – talk about a hot commodity!
- Can you believe a single artwork has been stolen four times? That’s some serious bad luck for the gallery!
- The Dulwich Picture Gallery heist in 1966 was executed so smoothly that there were no witnesses or security cameras – sneaky, right?
- After a massive search effort, the stolen art pieces were found hidden in a car trunk, proving crime doesn't pay... unless you're really, really sneaky!
Transcript
Schilderijen worden al eeuwenlang gestolen, maar soms kan het gebeuren dat een meesterwerk twee keer gestolen wordt.
Speaker A: de Vermeer in Ierland, die in: Speaker A:Wie de vorige aflevering geluisterd heeft, die weet dat het schilderij de lachende jongens van Frans Hals zelfs drie keer geroofd is.
Speaker A:En nog steeds zoek.
Speaker A:Maar één schilderij dat vier keer geriat is?
Speaker A:Kan dat ook?
Speaker A:Dit is Kunstmafia.
Speaker A:Een podcast over roof, vervalsing en zwendel in de internationale kunst- en antiekwereld met Rick Bouwman en Robert Tettero.
Speaker A:Deze keer zaak 57.
Speaker A:De afhaal Rembrandt.
Speaker B:De afhaal Rembrandt?
Speaker B:Wat is dat?
Speaker A:Ja, nou ja, dat blijkt dadelijk wel een beetje aan het eind, want ja, ik zeg ook van vier keer gejat, kan dat?
Speaker B: e maar beginnen dan ergens in: Speaker B: december: Speaker B:De kleine opening geeft hem toegang tot het museum zonder het alarmsysteem te activeren.
Speaker B:Dat is slim.
Speaker B:De dader had hier dus goed over nagedacht want de opening was precies groot genoeg voor acht kleine maar zeer waardevolle schilderijen die hij even later van de muren haalt.
Speaker B:De buit bestaat uit klinkende namen uit de Gouden Eeuw.
Speaker B:Drie werken van Rubens, een schilderij van Gerrit Douw, een Alzheimer en drie Rembrandts.
Speaker B:Een van de meest waardevolle werken is het portret van Jacob de Gein III.
Speaker B:De totale waarde van de buit werd geschat op miljoenen ponden.
Speaker B: En dat dus in: Speaker A:Ja, die zullen wel wat meer waard zijn geworden in de tijd.
Speaker A:Goed, toen de inbraak op nieuwjaarsdag werd ontdekt, het museum zou om tien uur opengaan, waren rechercheurs van Scotland Yard de eerste bezoekers.
Speaker A:Met politiehonden kamden ze de plaatsdelict uit.
Speaker A:Hoofdinspecteur Charles Hewitt liet zijn beschrijvingen en foto's van de gestolen kunstwerken naar alle politiebureaus en douanekantoren in heel Groot-Brittannië sturen.
Speaker A:Ook informeerde hij Interpol en de media om het publiek te informeren over de kunstdroof.
Speaker A:Ook de dieven zouden niet ontgaan dat er een grootschalig onderzoek was gestart.
Speaker A:Hewitt begreep dat dit het werk was van top professionals.
Speaker B:Ja, en dat kunnen we terugvinden omdat de timing op Oudjaarsavond was natuurlijk fantastisch gekozen.
Speaker B:Er waren geen ooggetuigen, geen videocamera's en zelfs geen bewakers.
Speaker B:Kan je je dit voorstellen?
Speaker A:Dan weet je niet hoe duur die zijn.
Speaker B:Ja, de beveiliging was dus flink benedenmaats en de rechercheurs vonden geen enkel bruikbaar spoor.
Speaker B:Maar onze scherpzinnige inspecteur Hewitt was niet voor één gat te vangen.
Speaker B:De grootte van het gat in de ijkenhouten deur gaf hem een indicatie van de lichaamsbouw van de indringers.
Speaker B:Vrij klein en zeer lenig.
Speaker B:Geen van de aanwezige rechercheurs lukte het om door het gat te kruipen.
Speaker B:Ja, dat waren wat stevige kerels.
Speaker A:Ja, dat kan ook een andere oorzaak hebben.
Speaker B:Die rechercheurs zijn toch meestal wel wat steviger inderdaad.
Speaker B:In de zijdeur waren meer dan honderd gaten geboord en vervolgens uitgezaagd.
Speaker B:De breeksporen om een aantal achtergelaten lijsten liet hij nauwkeurig opmeten.
Speaker B:De rechercheurs vonden één onbekende vingerafdruk.
Speaker A:Dat is beter dan niets.
Speaker A:Hewitt toonde de rechercheurs zijn vernuft dat grenste aan dat van Sherlock Holmes.
Speaker A:Dat is een beetje een romantische verdichtsel, maar om de juiste stemming even te scheppen, toch Rick?
Speaker B:Als we eenmaal in Engeland zijn.
Speaker A:Het had de hele oudejaarsnacht geregend en hij vond voetafdrukken van modder vanaf de zijdeur tot de muur waarvan de schilderijen waren weggenomen.
Speaker A:Het viel hem op dat de modder al aan het drogen was door de klimaatbeheersing binnen.
Speaker A:Hij liet zijn forensisch team een berekening maken van de droogtijd om het begin van de diefstal in te schatten.
Speaker A:En dat was ongeveer vier uur s'nachts.
Speaker A:Op basis hiervan concludeerde hij dat de schilderijen het land waarschijnlijk nog niet hadden kunnen verlaten.
Speaker A:Hewitt trok alle verloven in en begon een uitgebreide zoekactie.
Speaker B:Ja, en de volgende dag kreeg de secretaris van de London Royal Academy of Arts, die officieel eigenaar was van de collectie van DeWitt's Gallery, een grimmig telefoontje.
Speaker B:Een anonieme man dreigde de schilderijen te verbranden tenzij hij honderdduizend pond kreeg.
Speaker B:De secretaris waarschuwde Hewitt, maar maakte zich weinig zorgen omdat hij dacht dat het een hoax was.
Speaker A:Ja, er wordt altijd gebeld.
Speaker B:Er wordt vaak gebeld en zeker rondom die tijd.
Speaker B:Maar de Kellery kon zich zo'n losgeldbedrag helemaal niet betalen.
Speaker B:Het museum had geen enkel schilderij uit de collectie namelijk laten verzekeren omdat de premies daarvoor onbetaalbaar waren.
Speaker B:Na het tellen van de reserves kwam hij niet verder dan een schamele duizend pond.
Speaker A:In Engels zijn al die musea altijd gratis.
Speaker A:De secretaris kon hiermee dus niets beginnen.
Speaker A:Het was aan Hewitt en zijn team.
Speaker A:Drie dagen na de diefstal troffen de regisseurs op slechts enkele kilometers van het museum een gestolen auto aan.
Speaker A:In de kofferbak vonden ze een koevoet die perfect paste op de breeksporen op de lijsten van de schilderijen en de krassporen op de museummuur.
Speaker A:Meten is weten.
Speaker A:Bovendien werden er resten van vergulde verf gevonden afkomstig van de lijsten.
Speaker A:De auto en de bewijsstukken werden direct naar de kranten en tv-redacties gestuurd in de hoop dat iemand de eigenaar zou herkennen.
Speaker B:Twee heren in de Londense wijk West Kensington namen contact op met Scotland Yard.
Speaker B:Ze vertelden dat ze een pakket van hun vriend hadden ontvangen met het verzoek het tijdelijk onder hun bed te bewaren.
Speaker B:Oeps.
Speaker A:Dat gebeurt zo vaak.
Speaker B:Toen ze de beelden van de kunstdrover op tv zagen, kregen ze argwaan en pakten het uit.
Speaker B:Daar werden ze aangestaard door het vriendelijke verraste gezicht van Jacob de Gijn.
Speaker B:In het pakket zaten nog twee vermiste schilderijen.
Speaker B:Om geen enkele verdenking op zichzelf te vestigen gaven de mannen direct de identiteit van hun vriend prijs.
Speaker B:Nu wellicht een vage kennis, toch wachtte Hewitt met een arrestatie.
Speaker B:Hij wilde de andere kunstwerken eerst in veiligheid brengen en verbood de twee mannen met de media te spreken.
Speaker B:Hij hoopte op die manier nog meer tips binnen te kunnen krijgen.
Speaker A:En zijn geduld werd beloond.
Speaker A:Een dag later ontving de politie een anonieme tip.
Speaker A:In Rookery Gardens vond Scotland Yard verborgen in de struiken de overige vijf schilderijen.
Speaker A:Ze waren gewikkeld in krantenpapier.
Speaker A:Daar zou het onderzoek waarschijnlijk doodgelopen zijn, waren het niet dat Hewitt de kranten op vingerafdrukken liet onderzoeken.
Speaker A:Een match leidde hem naar de hoofdverdachte.
Speaker A:Het was een kleine crimineel genaamd Michael Hall die vlakbij het museum woonde.
Speaker A:Hij voldeed inderdaad aan de beschrijving van een slange mens die met gemak door het gat paste.
Speaker A:Hall bekende de kunstdroof en werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf.
Speaker A:Hewitt en zijn team hadden de zaak in slechts vier dagen tijd opgelost.
Speaker B:Het portret dat Rembrandt schilderde van Jacob de Gijn was een van zijn kleinste werken ooit.
Speaker B:Ongeveer zo groot als een A4'tje.
Speaker B: In: Speaker B:Jacob was een graveur en zoon van hofschilder Jacques de Gein II.
Speaker B:De vrienden besloten dat hun portretten, gesneden uit hetzelfde paneel, na de dood van een van hen als herinnering weer samengevoegd zou worden.
Speaker B: Na Jacob's dood in: Speaker B:Een jaar later overleed Maurits en verdwenen de portretten voor 122 jaren uit de geschiedenis.
Speaker B:Na een reeks omzwervingen via Frankrijk belandde Jacob uiteindelijk in de Dulwich Pictury Gallery en Maurits hangt tegenwoordig in de kunsthal van Hamburg.
Speaker A:Dus niet meer naast elkaar.
Speaker A: later, na de eerste roof, in: Speaker A:Ditmaal was de dader de 24-jarige Norman Lutter, die tijdens een museumbezoek plots werd getroffen door een vlaag van verstandsverbijstering.
Speaker A:Diep geraakt besloot hij ter plaatse het portret van Jacob mee te nemen om het thuis na te tekenen.
Speaker A:Hij verwijderde het schilderij ongezien van zijn haakjes, stopte het in een plastic tas en droeg het zo mee naar buiten.
Speaker A:Daar zette hij het op een renner naar zijn fiets die hij al klaar had gezet voor zijn vlucht.
Speaker A:Daardoor trok hij de aandacht van enkele supposten die te voet de achtervolging inzetten.
Speaker A:Toegesnelde agenten haalden het schilderij, inmiddels miljoenen meer waard, uit het mandje op zijn stuur.
Speaker A:Dit was geen misdaad, verklaarde hij later.
Speaker A:Hij had het alleen maar geleend en zou de schilderij gewoon terughangen als zijn tekening af was.
Speaker A:Wat maak je daarvan, Rick?
Speaker B:Ja, dat is weer een bijzondere.
Speaker B: ar goed, inmiddels zijn we in: Speaker B:Twee mannen bezochten het museum tijdens de gewone openingstijden.
Speaker B:Terwijl een van hen een kunstzinnig praatje met de bewaker aanknoopte, haalde de ander stilletjes het schilderij van de muur.
Speaker B:Opnieuw was de keuze van de dieven gevallen op het portret van Jacob de Gein.
Speaker B:Zonder dat iemand iets door had, liepen de twee dieven uit het museum.
Speaker B:Na elf zenuwslopende dagen eiste de dieven honderdduizend pond losgeld.
Speaker B:En geld had de Calarine nog steeds niet.
Speaker B:Inspecteur Hewitt, bijna gepensioneerd, adviseerde de directie om een beloning uit te loven van hetzelfde bedrag, zijnde 100.000 pond.
Speaker B:Ook al hadden ze niet zoveel in kars voor de gouden tip die hen naar de schilderij zou leiden.
Speaker A:Ja, dat was wel slim van ze.
Speaker A:Want Hewitt hoopte daarmee dat de dieven misschien een stroomman zouden inzetten.
Speaker A:En die zou dan de beloning kunnen opeisen.
Speaker A:En dat lukte toen de Nederlandse politie zich meldde.
Speaker A:Die had een anonieme tip ontvangen uit het criminele milieu.
Speaker A:De verdachte personen reisden vanaf Schiphol naar Londen.
Speaker A:Scotland Yard volgde de vier mannen vanaf Heathrow Airport en hielden de taxi waarin ze reisden aan.
Speaker A:In een zwarte aktentas, waarvan niemand de eigenaar was uiteraard, kwam Jacob de Gijn wederom tevoorschijn.
Speaker A:Uiteindelijk bleken de inzittenden, de twee dieven, met een Nederlandse tussenpersoon die het stuk wilde verkopen aan de Duitse kunsthandelaar die ook in de auto zat.
Speaker A:Drie van hen belanden uiteindelijk in de gevangenis.
Speaker B:Ja, het laatste advies van Hewitt aan de directie was om eens wat geld in een degelijke beveiliging te investeren.
Speaker B:Deze reeks van diefstallen was toch wel te gênant voor woorden.
Speaker B:Dulwich Callery schraapte alle contanten bijeen en investeerde zo'n 20.000 pond in een beveiligingssysteem.
Speaker A:Ja, wel een beetje tijd voor natuurlijk.
Speaker B:Schilderijen werden beter aan de muur vastgeschroefd, zodat een voorbijganger het niet zomaar van de haakjes kon lichten en meenemen.
Speaker B:Bovendien werd elk waardevol schilderij aan een centraal alarmsysteem gekoppeld, zodat de politie een melding zou krijgen zodra er iemand mee aan de hal ging.
Speaker B:Het gaat er een beetje op blijken dus.
Speaker B:Het zou niet lang duren voor de vernieuwde beveiliging op de proef werd gesteld.
Speaker A:Ja, dus we gaan de lachende jongens voorbij nu.
Speaker A: Op een nacht in mei: Speaker A:Ze klommen snel naar het dak van de gallery, forceerden een dakraam en lieten zich naar binnen zakken.
Speaker A:Ze wisten van de beveiligde schilderijen, want daarmee had de directeur trots mee in de kranten gestaan.
Speaker A:Met passend gereedschap haalden ze het schilderij van de muur.
Speaker A:Het alarmsysteem werkte overigens zoals bedoeld en de politie was binnen drie minuten te plaatsen, maar toch te laat.
Speaker A:De dieven waren gevlogen en alleen de ladder stond als een stille getuige tegen de muur.
Speaker A:De betrokken rechercheur, een nieuwe dit keer, belde de directeur wakker met de mededeling.
Speaker A:Slecht nieuws meneer, de Rembrandt is alweer gestolen.
Speaker A:Ditmaal zou het bijna drie jaar duren voordat er nieuws over het schilderij opdook.
Speaker B:En ook nu was het een anonieme tip uit de internationale onderwereld die tot een doorbraak leidde.
Speaker B:Twee rechercheurs vlogen naar Duitsland en binnen enkele uren vonden ze samen met hun Duitse collega's het schilderij op een station van een Brits garnizoen in Münster.
Speaker B:Het lag ingepakt in een kartonnen doos wachtend om gevonden te worden.
Speaker B: jaar eerder in: Speaker B:Het forensisch onderzoek bracht geen enkele aanwijzing en dus werd er ook niemand aangehouden.
Speaker B:Zou Jacob gepoogd hebben zijn vriend Maurits op te zoeken in Duitsland?
Speaker A:Het zou zomaar kunnen, want zover was hij er niet van verwijderd.
Speaker A:Jacob de Gijns portret kwam dat jaar in het Guinness Book of Records als meest gestolen schilderij ooit.
Speaker A:De directie van de gallery durfde het schilderij niet eens meer op te hangen.
Speaker A:Ze waren bang dat de publiciteit zou leiden tot een nieuwe diefstal door criminelen, maar misschien ook door grappenmakers.
Speaker A:Met het excuus dat de originele zeventiende-eeuwse lijst verdwenen was, hielden ze het uit de tentoonstelling.
Speaker A:Maar binnen enkele weken liet de directeur het schilderij toch weer stilletjes terugplaatsen.
Speaker B:Ja en dan om een einde eraan te maken.
Speaker B: miljoen waard en hangt sinds: Speaker B:De kranten noemden de museum directie de Dulwich Dullards, domkoppen.
Speaker B:En ze gaven een nieuwe naam aan het schilderij van de Rembrandt.
Speaker B:Het staat inmiddels bekend als de Takeaway Rembrandt.
Speaker C:Luister jij graag naar Kunstmafia en wil je Rick en Robert ondersteunen?
Speaker C:Ga dan, als je wat kan missen, naar fooiepotmetanday.com slash kunstmafia.
Speaker C:En geef daar een digitale fooi.
Speaker C:Dus fooiepot.com slash kunstmafia.
